24 cze Zagrożenia i ochrona – praca z promieniowaniem laserowym
Na co dzień w wielu sektorach gospodarki wykorzystuje się urządzenia laserowe. Ich użytkowanie powinno być zgodne z przepisami BHP. Jest to związane z tym, że lasery powodują określone zagrożenia. W tym artykule nasi eksperci zwrócą uwagę na to, jakie zagrożenia występują przy pracy z laserem oraz w jaki sposób się przed nimi chronić.
W artykule...
Czym jest promieniowanie laserowe?
Na początku odpowiedzmy sobie na pytanie, czym jest promieniowanie laserowe i kiedy ono powstaje. Termin LASER (ang. Light Amplification by Stimulated Emission od Radiation) odnosi się bezpośrednio do wzmocnionego światła, które jest stymulowane przez emisję promieniowania. Obecnie w przemyśle wykorzystuje się różne rodzaje laserów, w tym m.in.: gazowe, cieczowe, molekularne, półprzewodnikowe oraz na ciele stałym. Mogą być przystosowane do pracy ciągłej lub impulsowej w różnych wariantach.
Urządzenia laserowe cenione są za ich skuteczność i precyzję pracy. Stosuje się je m.in. przy obróbce materiałów (cięcie, spawanie) czy też w procesie odczytu i przechowywania danych (czytniki laserowe). Potencjał zastosowania urządzeń laserowych szybko doceniono także w medycynie, dzięki czemu obecnie z powodzeniem wykorzystywane są w lecznictwie. W każdym z tych sektorów należy zachować szczególne środki ostrożności przy pracy z laserem, ponieważ może on powodować zagrożenie dla zdrowia i życia człowieka.
Od czego zależy oddziaływanie promienia laserowego na organizm człowieka?
Wpływ na skalę oddziaływania promienia laserowego na organizm człowieka ma kilka podstawowych aspektów. Pod uwagę brane są przede wszystkim:
- czas i rodzaj ekspozycji organizmu na promieniowanie laserowe;
- długość fal promieniowania (między 180 nm a 1 mm);
- wielkość napromieniowania;
- rodzaj eksponowanej tkanki w organizmie człowieka;
- energetyczna zintegrowana luminacja;
- klasa i rodzaj lasera;
- prawidłowe użytkowanie urządzenia laserowego.
Jakie zagrożenia występują przy pracy z laserem?
Jednym z podstawowych zagrożeń związanych z pracą z laserem jest narażenie organizmu na promieniowanie powyżej wartości MDE, co może powodować poważne działania niepożądane. Do innych przykładowych zagrożeń należą:
- zagrożenia pożarowe i wybuchowe;
- zagrożenie elektryczne (przy stosowaniu wysokich napięć powyżej 1 kV);
- zanieczyszczenia atmosfery powodowane przez odparowany materiał oraz produkty uboczne powstające przy cięciu, spawaniu lub drążeniu laserowym (zagrożenie dla zdrowia człowieka oraz sprawności maszyn);
- chłodziwa kriogeniczne;
- promieniowanie towarzyszące nadfioletowe (wiąże się z rurami wyładowczymi laserów i lampami błyskowymi);
- promieniowanie wysokiej częstotliwości lub rentgenowskie (w lecznictwie i diagnostyce);
- promieniowanie widzialne i podczerwone.
Kluczowe zasady ochrony przed promieniowaniem laserowym
Każdy przedsiębiorca powinien dokładnie poznać metody ochrony przed promieniowaniem laserowym, a także wdrożyć je w swoim zakładzie. To niezwykle ważne w kontekście zagwarantowania najwyższych standardów bezpieczeństwa codziennej pracy. W ramach ochrony przed zagrożeniami generowanymi przez lasery, stosuje się m.in.:
- okulary i gogle z filtrami optycznymi dostosowane do danego modelu lasera);
- laserowe ochronne osłony oczu (niezbędne przy laserach klasy 3B i 4);
- odzież ochronna (przy laserach klasy 4 powinna być odporna na nagrzewanie i działanie płomieni);
- prowadzenie nadzoru medycznego dla pracowników stosujących lasery klasy 3 i 4;
- prowadzenie szkoleń związanych z bezpieczną obsługą laserów oraz z zachowaniem w ich obecności.
Szczególną uwagę należy zwrócić na pracowników młodocianych. Osoby te nie mogą pracować w warunkach narażenia na promieniowanie laserowe. Jest to zabronione przez przepisy prawa.
Chcesz wiedzieć więcej na ten temat? Zależy Ci na wypełnieniu norm BHP i zagwarantowaniu w zakładzie najwyższych środków ochrony przy pracy z promieniowaniem laserowym? Zachęcamy do kontaktu z naszymi ekspertami. Jako Inżynieria BHP od lat wspieramy przedsiębiorstwa w tym obszarze.
